Türkiye’de bir ilk olan Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü; madde bağımlılığı, bağımlılıkla ilgili toksikoloji ve ilaç araştırmaları alanlarında nitelikli insan gücünü arttırarak, gelişen bilim ve teknolojiyi izleyip, yeni yöntemler, teknikler geliştirerek, evrensel bilim ve toplum yararına lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma ve uygulamalar yapmak, referans bir kurum olarak hizmet vermek amacı ile Kasım 2007’de kurulmuştur. Kuruluşundan bugüne dek gelişimini sürdürmekte ve alanında öncü rolünü pekiştirmektedir.
Enstitüde ilk olarak 2010 yılı Ocak ayında Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı, 2013 yılında ise Bağımlılık Toksikolojisi Anabilim Dalı kurulmuştur. Şu an Enstitü yapılanması bu iki anabilim dalı kapsamında gerçekleşmektedir. Enstitüde; Madde Bağımlılığı Yüksek Lisans, Madde Bağımlılığı Doktora, Bağımlılıkta Moleküler Çalışmalar Yüksek Lisans ve Bağımlılık Toksikolojisi Yüksek Lisans programı olmak üzere toplam dört lisansüstü eğitim programı bulunmaktadır. Bağımlılık konusunun gerektirdiği multidisipliner yaklaşıma uygun şekilde Sağlık, Fen ve Sosyal Bilimler alanlarından öğrenci kabul edilen programlar, ülkemizde bu alanda açılmış ilk programlar olma özelliğindedirler.
Bağımlılık alanında gerek kurum içi gerekse kurum dışından gelen eğitim talepleri değerlendirilerek, uzmanlarca hazırlanan eğitim programları uygulanmaktadır. Çok sayıda kamu ve eğitim kurumu ile ortak yürütülen sosyal sorumluluk projeleri bulunmaktadır. Bu projeler ile topluma bağımlılıkla ilgili doğru bilgileri aktarabilmek mümkün olmaktadır. Enstitü bünyesinde 2017- 2018 eğitim-öğretim dönemi itibariyle 56 yüksek lisans, 21 doktora öğrencisi eğitim görmektedir. Bugüne dek 25 yüksek lisans, 1 doktora öğrencisi mezun olmuştur. Mezunların büyük bir kısmı bağımlılık alanında hizmet vermekte olan kamu kurumlarında çalışmaktadır. Bir kısmı da akademik olarak çalışmalarını üniversitelerde sürdürmektedir.
Enstitü bağımlılıkla ilgili hizmet uygulamalarını Tıp Fakültesi Başhekimliği ile iş birliği
içerisinde yürütmektedir.
Kurumda, üniversitenin farklı bölümleri ile iş birliği içerisinde yürütülmekte olan çok sayıda proje bulunmaktadır. Bu sayede biyopsikososyal bir sorun olan bağımlılığa multidisipliner yaklaşım geliştirmek mümkün olmaktadır.